ana sayfaya d÷n
Web Browser'lar Yar²■²yor
The Sixth Generation
En nihayet yeni browser'lar kullan²ma sunuldu. CHIP sizin iτin Internet Explorer 6 ve Netscape 6.1'i test etti.

H²zl² ve konforlu:
Browser geli■tiricilerinin verdikleri s÷zler bitmek bilmiyor. Internet Explorer ile sorun ya■ayan herkes bunlar²n daha sonra Windows taraf²ndan yamand²≡²n² bilir. Sistemin sa≡laml²≡²ndan ve gⁿvenilirli≡inden τok, dⁿzinelerce yeni ÷zellik sunuluyor.
Gerτekten de gⁿncel browser sⁿrⁿmlerinde bo■ yere yeni fonksiyonlar arar²z, ama buna kar■²l²k genelde bugⁿne kadar sunulanlardan τok daha gⁿvenli ve sa≡lamd²rlar.
CHIP ilk olarak Microsoft'un en yeni browser sⁿrⁿmⁿ olan Internet Explorer 6'y² mercek alt²na ald².

Internet Explorer 6:
H²zl² olmas²na kar■²l²k τok az yeni ÷zellik eklenmi■

Eskisi gibi g÷rⁿnⁿyor ve al²■t²≡²m²z gibi τal²■²yor: Sⁿrⁿm numaras² 6'ya yⁿkselmi■ olsa da, Microsoft, Internet Explorer'da pek fazla de≡i■iklik yapmam²■.
Internet Explorer'²n resmi beta sⁿrⁿmⁿnden bu yana τok az de≡i■iklik oldu: Yeni geli■mi■ ÷zellikler eklemek yerine Microsoft geriye do≡ru kⁿrek τekmeyi tercih etti. MSN'in Instant Messenger'²n² browser'a dahil etmekten ve ba≡²ms²z ayarlanabilir Explorer Bar'dan vazgeτildi. Elde bulunan yenilikler ■imdilik yava■ yava■ sunulmay² bekliyor.

H²z ve sayfa g÷sterimi
Internet Explorer 6, sayfa yap²s²nda 5.5 sⁿrⁿmⁿnden g÷zle g÷rⁿlⁿr ■ekilde daha h²zl² τal²■²yor. Ayn² zamanda HTML 4, CSS ve Javascript gibi standartlar ⁿzerinde de kusursuz biτimde ⁿstⁿnlⁿk sa≡lan²yor. Testlerde kar■²la■t²≡²m²z kⁿτⁿk sunum hatalar² uygulamada pek ÷nem ta■²m²yor.

Dⁿzeltilmeye muhtaτ: Dahili Media Player
Yeni Media tu■u browser penceresinde dahili Media Player'²n τal²■t²r²lmas²n² sa≡l²yor. Bu direkt olarak Microsoft'un Windowsmedia.com web sitesinden on-line radyo istasyonlar²na, mⁿzik kliplerine ve film tan²t²mlar²na ula■²m² sa≡l²yor. MPEG filmleri ya da MP3'ler gibi τoklu-ortam dosyalar² b÷ylelikle browser taraf²ndan direkt olarak τal²nabiliyor. Ancak s²n²rlamalar yⁿzⁿnden videoyu tam ekran seyretmek istedi≡inizdeyse ayarlar i■e yaram²yor.

Cookie-Management
Kay²t dosyalar² kullan²■l² olabilir, ancak ayn² zamanda sinirlerinizi de bozabilir. Bunlar² kapatt²≡²n²zda web sayfalar²n²n birτok kullan²■l² ÷zelli≡inden mahrum kal²yorsunuz. Bu dosyalar sayesinde kullan²c² bilgilerini her seferinde tekrar girmek zorunda de≡ilsiniz.
Internet Explorer ziyaret edilen web sayfalar²ndan cookie'ler aras²nda kendi yaratt²klar² ve d²■ardan gelenleri ay²rt edebiliyor. Sonuncusu hiτbir zaman pratik bir kullan²m sunmuyor ve τo≡u zaman kullan²c²n²n g÷zetilmesi iτin kullan²l²yor. Internet Explorer 6, her iki grubu da farkl² olarak y÷netebiliyor ve tⁿm web sayfalar²n² bu tⁿr dosyalara kapatabiliyor.

Yeni Internet Explorer hakk²nda ÷neriler
Internet Explorer 6 birkaτ kⁿτⁿk hile ile daha iyi bir hale getirilebilir. B÷ylece baz² kullan²■l² fonksiyonlar²n τal²■mas² sa≡lanabilir.
"Ba≡lant²y² ayn² pencerede aτ" menⁿsⁿ geli■mi■ ÷zellikler iτerisinde g÷steri■siz bir fonksiyon gibi g÷rⁿnse de etkisi bⁿyⁿktⁿr. E≡er bu i■aret kutucu≡u temizlenirse, ba≡lant²lar her zaman yeni bir pencerede aτ²l²rlar. Standart ayarlarda bunun iτin her zaman en son browser penceresi kullan²l²r ve gezinmek istedi≡iniz web sayfas² τo≡u zaman kaybedilebilir. "Resimlerin Dⁿzenlenmesi" ÷zelli≡i de gerτekten konforlu. Bugⁿne kadar resimleri sadece saklayabiliyor ya da arka ekran g÷rⁿntⁿsⁿ olarak atayabiliyordunuz. Art²k bunlar² e-mail olarak da g÷nderebilecek, yazd²rabilecek ya da masaⁿstⁿne τ²karabileceksiniz. E≡er "Advanced" alt²ndaki ilgili kutucu≡u i■aretlerseniz fareyi resim ⁿzerinde gezdirdi≡inizde program bir "Image Toolbar" g÷rⁿntⁿleyecektir.

Java ve Netscape eklentileri yok!
Yeni Internet Explorer art²k Netscape eklentilerini desteklemiyor. Quicktime da art²k desteklenmiyor. Ancak en az²ndan Apple'²n ilgili yamas²yla Quick-Time problemini kald²rabilirsiniz. Ayn² ■ekilde Java'da art²k desteklenmiyor. Buna kar■²l²k Microsoft "Jump to .Net" ad²nda bir yenilik getiriyor. Ancak yine de Dell ve Compaq gibi ⁿreticiler ileriye d÷nⁿk Windows XP i■letim sistemli PC'lerde ek olarak Suns Java Virtual Machine de sunuyorlar. E≡er Internet Explorer 6 sⁿrⁿmⁿnⁿ eski browser'²n²z²n ⁿzerine kurarsan²z bugⁿne kadar kulland²≡²n²z Java-Engine geτerlili≡ini koruyacakt²r. Java problemleri genel olarak Windows XP kullan²c²lar²n² temel al²yor. Sun ise Internet Explorer 6 iτin Java'n²n ÷zel bir sⁿrⁿmⁿ ⁿzerinde τal²■²yor.

Ki■isel imleτ
Web sayfas² tasar²mc²lar² yeni Internet Explorer sayesinde ki■isel fare i■aretτileri yaratabilirler. ▌lgili HTML komutu ile her tⁿrlⁿ cursor yarat²labilir ve web sayfas²ndaki rasgele elemanlar y÷netilebilir. A■a≡²daki ÷rnekte imleτ Ba■l²k kelimesinin ⁿzerine getirildi≡inde farkl² bir biτim al²r:

<h1 style="cursor : no-drop">Ba■l²k</h1>
▐u standart imleτler de kullan²labilir:
no-drop
pointer
progress
not-allowed
vertical-text
all-scrol
col-resize
row-resize
s-resize

Netscape 6.1:
Rekabet yine devam ediyor
Birkaτ hafta ÷nce sunulan Preview k÷tⁿ Netscape yorumcular²n² biraz olsun yumu■att². Art²k Final-Version'²n² da internetten indirebilirsiniz.

Daha sa≡lam τal²■ma, τok seτim imkan² ve daha fazla gⁿvenlik. Netscape'in kendine seτti≡i hedefler gerτekten de bⁿyⁿk. Ancak geτmi■te eski Netscape sⁿrⁿmlerinin tⁿmⁿ de belirledikleri g÷revleri yerine getirmeyi ba■arm²■t².
Farkl² s²ralama ÷zellikleri ve bu sayede aranan web sayfalar²n²n daha kolay bulunmas²n² sa≡layan History fonksiyonu geli■mi■ τal²■ma imkan² tan²yor. S²k kullan²lanlar bir t²klamayla ilgili klas÷re saklanabiliyor. Download fonksiyonu ek ÷zellikleri geni■letiyor. Program sadece dosyan²n al²nd²≡² yerin adresini g÷stermekle kalm²yor, uygulamalar direkt olarak Download menⁿsⁿnden de ba■lat²labiliyor.
Kullan²c² verileriyle on-line formlar²n doldurulmas²n² sa≡layan Form-Manager da yeni bir ÷zellik.

Ayar ile ilgili imkanlar browser'lar²n tⁿm alanlar²n² ilgilendiriyor. Farkl² arama motorlar²yla entegrasyon, sayfa yap²lar²n²n ki■isel olarak biτimlendirilmesi ve farkl² e-mail hesaplar²n²n y÷netimi de bunlara dahil oluyor. Yeni sⁿrⁿm birτok dilde ve birτok farkl² i■letim sisteminde kullan²ma sunuluyor. Netscape 6.1 tabii ki tⁿm Windows sⁿrⁿmlerinde de τal²■²yor. ▄stelik Mac OS'un 8.6 sⁿrⁿmⁿ ve Red Hat Linux'un 6.0 sⁿrⁿmⁿ de destekleniyor.


Ak²ll² Y÷netici
Yeni gⁿvenlik fonksiyonlar² da oldukτa ba■ar²l². Cookie Manager hangi sayfalardan gelen cookie'lerin kaydedilip hangilerinden gelenlerin kabul edilmeyece≡ini belirlemenize yard²mc² oluyor. Bunun d²■²nda bu dosyalar²n tⁿmⁿ bir pencerede g÷rⁿntⁿleniyor ve istedi≡inizi silme imkan²na da sahip oluyorsunuz.

Password Manager
ise kullan²c²lar²n nerede oldu≡unu ve hangi ■ifreleri kulland²≡²n² ay²rt edebiliyor. ▌lgili sayfalar² ziyaret etti≡iniz de tⁿm bilgileriniz hat²rlan²yor. Bilgisayar²n²zdaki veriler ise Netscape taraf²ndan bir ana ■ifre ile korunuyor.
Netscape 6.1'in ÷zellikleri bununla da bitmiyor. H²zl² ba■latma fonksiyonu ya da otomatik τeviri web gezginlerinin hayat²n² biraz olsun kolayla■t²r²yor. B÷ylelikle art²k farkl² dillerdeki web sitelerini en az²ndan anlayabilece≡iniz bir ba■ka yabanc² dile τevirebilirsiniz.
Netscape 6.1 tabii ki mⁿkemmel de≡il, ancak ÷nceki sⁿrⁿmlere g÷re oldukτa bⁿyⁿk dⁿzelmeler g÷rⁿlⁿyor. Netscape yeni sⁿrⁿmⁿyle birlikte yeniden rekabetteki yerini al²yor.

Opera: Alternatif
Ne yaz²k ki Opera browser pazar²nda sⁿrekli g÷lgede kal²yor. CHIP, bu durumu neden hak etmedi≡ini g÷steriyor.

Opera 5.12 internetten indirilirken bile kullan²c² ⁿzerinde iyi bir etki b²rak²yor. Di≡er browser'lar 12-25 MByte aras² dosya boyutlar²na sahip olmalar²na kar■²l²k Opera'n²n dosya boyutu sadece 9,8 MByte. Java bulundurmayan kurulum dosyas² ise sadece 2,2 MByte yer kapl²yor.
Opera'y² sistemine ilk kez kuranlar iτin k²sa bir al²■ma sⁿresi gerekiyor. K²sa bir deneme sⁿrecinden sonra Opera ile τal²■man²n zor olmad²≡²n² g÷receksiniz. Bu programa al²■anlar²n bir avantaj² var, τⁿnkⁿ browser pratik olarak tⁿm i■letim sistemlerinde τal²■abiliyor.

Opera'y² tercih etti≡inizde elde edece≡iniz yararlar² k²saca ■÷yle s²ralayabiliriz:

H²z
Opera gerτekten oldukτa h²zl²: H²zl² ba■lang²τ, h²zl² sayfa alt yap²s², h²zl² resim yⁿkleme ve ak²ll² fare hareketleriyle h²zl² gezinti imkanlar² sa≡l²yor.

▌■letim sistemine kar²■m²yor
Opera, Internet Explorer gibi i■letim sistemine ba≡²ml² de≡il ve bu sayede hatalarla kar■²la■ma riskiniz azal²yor.

Pencere karma■as² yok
Opera yeni bir pencere aτt²≡²nda asl²nda yeni bir program aτ²lm²yor. Her ■ey sadece bir program iτinde gerτekle■ti≡i iτin masaⁿstⁿ belirgin kal²yor.

Gerτek durum τubuklar²
Opera'n²n durum τubuklar² sadece sayfa yⁿklenmeye devam etti≡i sⁿrece aτ²l²yor. Ayn² zamanda do≡ru dosya indirme h²z² g÷rⁿntⁿleniyor. Kaτ resmin yⁿklendi≡i ve sayfan²n boyutu temel al²n²yor.

Opera'n²n da ⁿzerinde durulmas² gereken dezavantajlar² bulunuyor.

Gerτekten ⁿcretsiz de≡il
Opera her ne kadar ⁿcretsiz de olsa, sa≡da sabit bulunan reklam penceresi ile finanse ediliyor. Ancak 39 dolar kar■²l²≡²nda Opera'y² sat²n alarak bu reklam penceresinden kurtulabilirsiniz.

Asl²nda Opera, Netscape ya da Internet Explorer'a alternatif olmaktan τok daha fazlas²n² sunuyor. Benchmark'lar da bunu g÷steriyor.

Benchmarks: En h²zl² browser hangisi?
Netscape browser'lar aras²nda en h²zl²s² oldu≡unu iddia ediyor. 6.1 sⁿrⁿmⁿnⁿn nas²l yendi≡ini CHIP sizin iτin ÷lτtⁿ.

Opera her zaman burun fark²yla ÷nde gidiyor. Program ba■lat²lmas² konusunda Internet Explorer'²n i■letim sistemiyle entegrasyonuna ra≡men kⁿτⁿk browser daha h²zl² sonuτ veriyor. Netscape g÷rⁿnⁿrde geri kalmas²na ra≡men Internet Explorer ile rekabet edebilecek gⁿce sahip. Quicklaunch ÷zelli≡i aktif hale getirildi≡inde Netscape 0,56 saniyede ba■lat²l²yor. Test bilgisayar²nda i■lemci olarak 800 MHz bir Athlon ve 512 MByte RAM kullan²ld². ▌■letim sistemi olarak Service Pack 2 kurulu Windows 2000 tercih edildi. Internet ba≡lant²s² ise DSL τ²k²■ ile sa≡land². Hangi browser'²n en iyi oldu≡unu Sonuτ b÷lⁿmⁿnde okuyabilirsiniz.

Sonuτ: Internet Explorer'²n
÷nⁿne geτilemiyor
En iyi browser asl²nda Opera'dan geliyor: Opera h²zl², birτok i■letim sisteminde τal²■abiliyor ve ak²ll² fonksiyonlar ile web'de gezintinize canl²l²k kat²yor. Buna kar■²l²k Microsoft kazan²yor.

Internet Explorer Windows iτin standart browser. Browser, "Denetim Masas²" ya da "╟evirmeli A≡" gibi ve onlar kadar i■letim sisteminin bir parτas². Tabii bu rakipleri sinirlendiriyor. Ancak kullan²c²lar bu durumdan memnun, τⁿnkⁿ bu yⁿzden browser'lar ⁿcretsiz da≡²t²l²yor. Market lideri Microsoft kendini her alanda g÷steriyor: Tⁿm bⁿyⁿk web sayfalar² Internet Explorer iτin (de) optimize ediliyor.
Internet Explorer, Netscape ve Opera aras²ndaki fark τok kⁿτⁿk. ╓zellikle de web standartlar²n²n kusursuz desteklenmesi ve h²z konusunda yar²■ oldukτa τeki■meli devam ediyor. Sorulmas² gereken soru ise ■u: Alternatif browser'lar Internet Explorer'²n yan²nda kurulmaya de≡er mi?
E≡er farkl² i■letim sistemlerinde τal²■²yorsan²z Opera sizin iτin oldukτa ideal. ╟ⁿnkⁿ browser Linux, PalmOS ve Apple iτin de ayn² fonksiyon, menⁿ ve k²sayol tu■lar²na sahip. Netscape'in rakipleri aras²nda durumu pek parlak de≡il, τⁿnkⁿ Opera gerτekten oldukτa h²zl². ▄stelik Opera Netscape'in ba■ar²s²z 6.0 sⁿrⁿmⁿne g÷re oldukτa iyi bir imaja sahip.
E≡er Internet Explorer sizi inand²ram²yorsa tⁿm avantajlar² kar■²la■t²rman²z² ÷neriyoruz.

ana sayfaya d÷n